Demokracja i rzady prawa

Glowne pytanie obecne w kazdym z zebranych w tej publikacji artykulow dotyczy kwestii, dlaczego rzady dzialaja zgodnie z prawem lub je ignoruja. Tradycyjna odpowiedz brzmi: prawo ma samodzielna skutecznosc przyczynowa. Ludzie przestrzegaja prawa, poniewaz to jest prawo: dzialania podazaja za wczesniej istniejacymi normami. Ten poglad kwestionuje sie obecnie, argumentujac, ze nie mozna traktowac prawa jako egzogennego ograniczenia ludzkich dzialan. W pewnych sytuacjach dzialania, ktore jednostki chca podjac i podejmuja, sa stabilne i przewidywalne, nawet jesli nie stanowia realizacji zadnego istniejacego wczesniej prawa. José María Maravall, Adam Przeworski,Wprowadzenie Zaczynam od prostego pytania: dlaczego ludzie posiadajacy wladze akceptuja ograniczenia swojej wladzy? Bardziej jednoznacznym jego sformulowaniem jest: dlaczego ludzie z karabinami sa posluszni ludziom bez karabinow? A jego wersja wyrazona w jezyku ekonomicznym brzmi nastepujaco: dlaczego bogaci mieliby kiedykolwiek dobrowolnie rozstac sie z czescia swojego majatku? W teorii prawa analogicznie pytamy: dlaczego politycy czasem przekazuja wladze sedziom? Dlaczego politycy pozwalaja sedziom, ktorzy nie kontroluja ani sakiewki, ani miecza, uniewazniac i blokowac ich decyzje, a czasem nawet posylac sprawujacych urzedy do wiezienia? Stephen Holmes, rozdz. 1 José María Maravall, wybitny hiszpanski socjolog i politolog, profesor i dyrektor w Instytucie im. Juana Marcha, wykladowca wielu uczelni, w tym University of Warwick i Oxford University. W latach 80. byl ministrem nauki i oswiaty w rzadzie hiszpanskim. Opublikowal m.in.: Dictatorship and Political Dissent (1979), The Transition to Democracy in Spain (1982) i Regimes, Politics, and Markets (1997). Adam Przeworski, jeden z najwybitniejszych wspolczesnych politologow i socjologow. Kariere naukowa rozpoczal w Warszawie, doktoryzowal sie na Northwestern University of Chicago. Obecnie jest profesorem New York University. Nagrodzony w 2001 roku nagroda im. Woodrowa Wilsona, a w 2010 r. niezwykle prestizowa nagroda Johan Skytte Prize, przyznawana w Szwecji i uchodzaca za politologicznego Nobla. Opublikowal 13 ksiazek i wielka liczbe artykulow na lamach czolowych czasopism politologicznych i socjologicznych. Najwazniejsze ksiazki: Capitalism and Social Democracy (1988), Democracy and the Market (1991), Economic Reforms in New Democracies: A Social-Democratic Approach (1993), Sustainable Democracy (1995), Democracy and Development (2000), States and Markets: A Primer in Political Economy (2003).